ض )« إِنَّمَا کَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَن یَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ . (51) ».چون مؤمنان را به خدا و پیامبرش فرا خوانند تا میانشان حکم کند،، سخنشان جز این نیست که می گویند: شنیدیم و اطاعت کردیم اینان رستگارانند.

« وَمَن یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَخْشَ اللَّهَ وَیَتَّقْهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ.(52) ».و کسانی که از خدا و پیامبرش فرمان می برند و از خدا می ترسند و پرهیزگاری می کنند، رستگارانند.

   این آیات می رساند که چه کسانی از مومنین با چه ویژگی هایی در زمره ی « رستگاران » و « کامروایان » هستند.

ط )« وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَیَخْرُجُنَّ قُل لَّا تُقْسِمُوا طَاعَةٌ مَّعْرُوفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ . (53) ».به خدا قسم خوردند، قسمهای سخت ، که اگر به آنها فرمان دهی از دیار خود بیرون روند بگو: قسم مخورید، طاعتی در خور بیاورید خدا به کارهایی که می کنید آگاه است .

« قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّمَا عَلَیْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَیْکُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَإِن تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ . (54) ».بگو: از خدا اطاعت کنید و از پیامبر اطاعت کنید پس اگر رویگردان شدند،، بر پیامبر است آنچه بدو تکلیف کرده اند، و بر شماست آنچه بر شما تکلیف کرده اند و اگر از او اطاعت کنید هدایت یابید و بر پیامبرجز تبلیغ آشکار هیچ نیست .

   این آیات کریمه با توجه به آیات 46-50 همین سوره که مخاطب آنها منافقینند میرساند که شرط هدایت یافتن آنها، در فرمان بردن از خدا و رسولش است، همانگونه که مومنین واقعی اینگونه اند و از این جهت به لطف خدا به رستگاری می رسند.

ظ )« وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُم فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا وَمَن کَفَرَ بَعْدَ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ . (55) ».خدا به کسانی از شما که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، وعده داد که در روی زمین جانشین دیگرانشان کند، همچنان که مردمی را که پیش از آنها بودند جانشین دیگران کرد و دینشان را که خود برایشان پسندیده است استوار سازد و وحشتشان را به ایمنی بدل کند مرا می پرستند و هیچ چیزی را با من شریک نمی کنند و آنها که از این پس ناسپاسی کنند، نافرمانند.

   این آیه ی کریمه نتیجه ی کار مومنین و کنندگان کارهای شایسته و البته همچنین عواقب کار کسانی که پس از ایمان آوردن، کافر شدند را می رساند به نحوی که گروه اخیر از تباهکاران به شمار می آیند، چرا که پس از شنیدن آیات الاهی نازل شده ایمان آوردند و سپس به عقب باز گشتند.

ع )« وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ . (56) ».و نماز بگزارید و زکات بدهید و از پیامبر اطاعت کنید، باشد که بر شمارحمت آورند .

 این آیه ی کریمه راههای برخوردار شدن از رحمت الاهی را می رساند.

غ )« لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَلَبِئْسَ الْمَصِیرُ . (57) ».مپندار که کافران می توانند در این سرزمین به جایی بگریزند جایگاهشان جهنم است ، و چه بد سرانجامی است .

 و این آیه ی کریمه، سرانجام کفار و نتیجه ی کارشان را می رساند که آتش است.

ف )« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ وَالَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنکُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِینَ تَضَعُونَ ثِیَابَکُم مِّنَ الظَّهِیرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاء ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّکُمْ لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَلَا عَلَیْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَیْکُم بَعْضُکُمْ عَلَى بَعْضٍ کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ . (58) » .ای کسانی که ایمان آورده اید، باید بندگان شما و آنها که هنوز به حد، بلوغ نرسیده اند، در سه هنگام از شما برای وارد شدن به خانه رخصت طلبند:پیش از نماز صبح و هنگام ظهر که لباس از تن بیرون می کنید و بعد از نماز عشا این سه وقت، وقت خلوت شماست در غیر آن سه هنگام ، شما و آنها گناهی مرتکب نشده اید اگر بر یکدیگر بگذرید خدا آیات را اینچنین برای شما بیان می کند، و خدا دانا و حکیم است

« وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنکُمُ الْحُلُمَ فَلْیَسْتَأْذِنُوا کَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ . (59) ».و چون اطفال شما به حد بلوغ رسیدند، باید همانند کسانی که ذکرشان، گذشت رخصت طلبند خدا آیات را اینچنین برای شما بیان می کند و خدا داناو حکیم است .

   آیات مرتبط قبلی مبنی بر دوری از فحشای زنا و یا نسبت ندادن بی دلیل و بدون شاهد این امر به دیگران و ..؛ همه و همه برای پاکی نفس و سلامت فردی و جمعی مردم و به ویژه مومنین و زندگی آنها بود تا سالم بمانند و به لطف الاهی به رستگاری برسند؛ اما این دو آیه ی کریمه به زندگی مشترک خانوادگی و لزوم حفظ و ارتقای سلامت آن بر می گردد به نحوی که با مراعات مضامین این آیات؛ نه تنها زندگی خودشان به سلامت باشد؛ بلکه زندگی کودکان و فرزندان آنان و در صورت داشتن کنیز همراه با سلامت و تربیت درست باشد و نیز همین راه را طی کنند تا مبادا با عدم مراعات شرایط خلوت و یا مجامعت زن و شوهری؛ سلامت نفس فرزندان و به تبع آن سلامت زندگی شان به مخاطره بیفتد و ناخواسته و به خاطر عدم مراعات دستورات خدا که در این دو آیه آمده است کم کم دچار فحشا و منکر شوند و ... بدنبال آن بر جامعه نیز تاثیر سوء گذارند و ... که همه ی اینها مسئولیت است و باید با آمدن هدایت الاهی، همه و از جمله پدران و مادران وظایف خود را در قبال فرزندان از جمله مرتبط با بحث کم و کیف خلوت گزینی بدانند تا در آموزش و پرورش فرزندان خللی پدید نیاید. ان شاءالله.